Gelen sorular arasında duruşmadan bağışık tutulma ya da vareste tutulma kavramı üzerine sorular gelmektedir. Bu husus CMK md. 196/1’de düzenlenmiştir.

“Mahkemece sorgusu yapılmış olan sanık veya bu hususta sanık tarafından yetkili kılındığı hâllerde müdafii isterse, mahkeme sanığı duruşmada hazır bulunmaktan bağışık tutabilir.”

Daha fazla kanun ve içtihat atıflarına boğmadan, sorulara kısaca cevap verelim.

-Duruşmadan Bağışık (Vareste) Tutulma Nedir?

Duruşmadan bağışık veya vareste tutulma, en basit anlamıyla duruşmayı takip etme zorunluluğu bulunmamayı ifade eder. Yani hakkında duruşmadan bağışık veya vareste tutulma kararı verilen sanığın duruşmaya (celselere) gelme, her celse hazır bulunma gibi bir zorunluluğu bulunmamaktadır. Tabi hakkında bağışık tutulma kararı olsa da sanık her celseye gelebilir, celseyi takip edebilir.

-Duruşmadan Bağışık (Vareste) Tutulma Kararının Şartları Nelerdir?

Duruşmadan bağışık veya vareste tutulma kararının verilebilmesinin tek şartı, sanığın sorgusunun yapılması yani yargılamaya konu olay ile ilgili ifadesinin mahkemece alınmasıdır. Yargılama aşamasında savunması alınmayan, sorgulanmayan sanığın duruşmadan vareste tutulması zaten düşünülemez.

-Duruşmadan Bağışık (Vareste) Tutulma Talebi Nasıl Yapılır?

Sanık, ister bir dilekçe ile isterse de mahkemede bizzat sözlü olarak talep ederek, duruşmadan bağışık (vareste) tutulma kararı verilmesini isteyebilir. Duruşmadan bağışık tutulma dilekçesi veya duruşmadan vareste tutulma dilekçesi diye matbu ve özel bir dilekçe yoktur. Normal bir dilekçe ile gerekçesini belirtmek suretiyle yargılamayı yapan mahkemeden talep edilebilir.

-Duruşmadan Bağışık (Vareste) Tutulma Kararı Müşteki / Katılan İçin De Verilebilir Mi?

Duruşmaya yani celselere katılmaktan bağışık tutulma, sanığa sanık olmasından kaynaklı olarak verilen bir haktır. Müşteki veya katılanın duruşmadan vareste tutulmasına gerek yoktur. Çünkü müşteki veya katılanın mahkemeye beyanını şikayetini veya mağduriyetini sözlü olarak aktardıktan sonra duruşmaya gelip celseleri takip etme zorunluluğu yoktur. Bu nedenle, müşteki veya katılan açısından vareste veya bağışıklık kararı verilmesi gibi bir durum söz konusu olamaz.

Kısacası duruşmadan bağışık tutulma veya eski Ceza Muhakemesi Kanunu döneminden kalan bir kavram olarak duruşmadan vareste tutulma; sadece sanık için geçerli olan, mahkemeden bir dilekçe veya sözlü olarak talep edilebilen, tek şartı sanığın mahkemede ifadesinin alınmış / sorgusunun yapılmış olması olan, müşteki veya katılan açısından anlam ifade etmeyen bir haktır.